O nas - SOR

Pielęgniarka Oddziałowa - Beata Kamecka

Szpitalny Oddział Ratunkowy udziela świadczeń opieki zdrowotnej osobom w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego, czyli w stanie polegającym na nagłym lub przewidywanym w krótkim czasie pojawieniu się objawów pogorszenia zdrowia, którego bezpośrednim następstwem może być poważne uszkodzenie funkcji organizmu lub uszkodzenie ciała lub utrata życia, wymagającym podjęcia natychmiastowych medycznych czynności ratunkowych i leczenia. Szczegółowe zadania SOR, warunki prowadzenia segregacji medycznej (triażu), wymagania lokalizacyjne i techniczne oraz wymogi w zakresie minimalnego wyposażenia, organizacji i zasobów kadrowych określa rozporządzenie MZ w sprawie SOR.

DZIAŁALNOŚĆ LECZNICZA ODDZIAŁU

Szpitalny Oddział Ratunkowy (SOR) jest wyspecjalizowaną jednostką systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego (PRM), która udziela pomocy pacjentom
w stanach nagłego zagrożenia zdrowotnego. Organem odpowiedzialnym i nadzorującym system PRM, w tym SOR, jest wojewoda. Dysponentem jednostki PRM jest tworzący ją podmiot leczniczy, który zapewnia ciągłą gotowość personelu medycznego, zasobów sprzętowych i systemu łączności.

Świadczenia opieki zdrowotnej, które są udzielane w SOR, polegają na:

· wstępnej ocenie stanu zdrowia pacjenta, w tym zastosowanie segregacji medycznej, czyli              
    triażu,

· wykonaniu wymaganej diagnostyki,

· leczeniu niezbędnym dla stabilizacji funkcji życiowych.

Lekarz SOR kieruje pacjenta na badania i niezbędne konsultacje ze względu na stan nagłego zagrożenia życia lub zdrowia. Pacjent, po tej diagnostyce, może być skierowany do odpowiedniego oddziału szpitalnego, pozostawiony w SOR na obserwację lub wypisany do domu. W razie potrzeby SOR zapewnia transport do innego specjalistycznego podmiotu albo do domu. Świadczenia SOR finansowane są w ramach środków określonych w planie finansowym NFZ. W Polsce funkcjonują 246 jednostki SOR, wpisane do wojewódzkich planów działania systemu PRM.

W SOR nie obowiązuje kolejność przyjęcia pacjenta według czasu jego przybycia.

O kolejności przyjęcia pacjentów decyduje wynik triażu, który jest usystematyzowaną metodą segregacji medycznej pacjentów na tych, którzy:

· potrzebują pomocy natychmiast bądź pilnie,

· mogą z medycznego punktu widzenia na pomoc poczekać.

Triaż jest procedurą medyczną stosowaną w medycynie ratunkowej, która polega na szybkim ustaleniu stopnia pilności udzielenia pomocy medycznej osobom, które znajdują się w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego, w oparciu o opracowane schematy, w tym przez przeprowadzenie wywiadu medycznego i zebranie danych służących ocenie stanu zdrowia ww. osób oraz zakwalifikowanie każdej z nich do jednej z pięciu kategorii zróżnicowanych pod względem stopnia pilności udzielenia im świadczeń zdrowotnych. Pacjenci mogą zgłaszać się do SOR samodzielnie (bez albo ze skierowaniem) lub mogą zostać przywiezieni przez zespoły ratownictwa medycznego, jednostki współpracujące z systemem, zespoły wyjazdowe w ramach zabezpieczenia imprez masowych, lotnicze zespoły funkcjonujące w ramach działań poszukiwawczo - ratowniczych oraz zespoły transportu sanitarnego na podstawie zlecenia lekarza wystawionego w ramach udzielania świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. W SOR nie obowiązuje zasada „rejonizacji”.

Obowiązkowym narzędziem w pracy Szpitalnego Oddziału Ratunkowego jest System TOPSOR

System zarządzający Trybami Obsługi Pacjenta w Szpitalnym Oddziale Ratunkowym (TOPSOR) jest narzędziem wymaganym w pracy każdego SOR.

Główne funkcje TOPSOR to: 

• analiza parametrów medycznych wynikających z triażu,
• przydział odpowiednich kategorii pilności,
• prognozowanie czasu oczekiwania każdego pacjenta na udzielenie świadczeń zdrowotnych,
• pomiar pętli czasowych dla każdego pacjenta indywidualnie.·

Powyższe odbywa się według jednolitego algorytmu w każdym SOR w kraju. TOPSOR umożliwia bieżące informowanie pacjentów o przewidywanym czasie oczekiwania na udzielenie im pomocy medycznej przez lekarza udzielającego świadczeń w SOR. Takie rozwiązanie pozwala na zwiększenie: 

• bezpieczeństwa i skuteczności udzielania świadczeń zdrowotnych pacjentom
  w stanie nagłego,
• zagrożenia zdrowotnego,  komfortu oczekiwania osób znajdujących się w stanie stabilnym.

Ocena stanu klinicznego pacjenta, powinna być dokonywana nie rzadziej niż co 90 minut, licząc od chwili pobrania biletu (z biletomatu z numerem z TOPSOR), a jej wyniki są odnotowywane w dokumentacji medycznej.

W SOR:

· ratuje się życie i udziela świadczeń pacjentom w stanie nagłego zagrożenia życia lub zdrowia,

· nie odbywa się przyjęcie osób skierowanych na leczenie szpitalne w trybie planowym,

· nie powinno być to miejsce udzielania świadczeń z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej (POZ), czy ambulatoryjnej opieki specjalistycznej (AOS).

Jednostki SOR mogą być tworzone w podmiotach, w których strukturze znajdują się co najmniej:

• oddział anestezjologii i intensywnej terapii,
• oddział chirurgii ogólnej z częścią urazową (oddział chirurgii dziecięcej – w przypadku szpitali udzielających świadczeń zdrowotnych dla dzieci),
• oddział chorób wewnętrznych (oddział pediatrii – w przypadku szpitali udzielających świadczeń zdrowotnych dla dzieci,
• pracownia diagnostyki obrazowej,
• miejsce udzielania świadczeń nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej

Szpital, w którym funkcjonuje SOR musi zapewniać całodobowy i niezwłoczny dostęp do:

• badań diagnostycznych wykonywanych w medycznym laboratorium diagnostycznym,
• badania USG,
• komputerowego badania tomograficznego,
• badań endoskopowych, w tym: gastroskopii, rektoskopii, bronchoskopii, laryngoskopii.

Na minimalne wyposażenie oddziału do przyłóżkowego wyknywania badań składa się:

• analizator parametrów krytycznych,
• przyłóżkowy aparat RTG,
• przewoźny ultrasonograf.

Oddział  posiada całodobowe lotnisko, zlokalizowane w takiej odległości, aby było możliwe przyjęcie osób, które znajdują się w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego, bez pośrednictwa specjalistycznych środków transportu sanitarnego.

W SOR musi być zatrudniony następujący personel:

· ordynator oddziału (lekarz kierujący oddziałem),

· pielęgniarka oddziałowa będąca pielęgniarką systemu albo ratownik medyczny lub pielęgniarka systemu, posiadający wykształcenie wyższe i co najmniej 5-letni staż pracy
w oddziale, koordynujący pracę pielęgniarek, ratowników medycznych, rejestratorek oraz personelu pomocniczego,

· lekarze w liczbie niezbędnej do prawidłowego funkcjonowania oddziału, w tym co najmniej jeden lekarz systemu przebywający stale na oddziale (czyli co najmniej dwóch lekarzy dyżurujących w SOR),

· pielęgniarki lub ratownicy medyczni w liczbie niezbędnej do prawidłowego funkcjonowania SOR,

· rejestratorki medyczne oraz personel pomocniczy oddziału w liczbie niezbędnej do zabezpieczenia prawidłowego funkcjonowania oddziału.

Liczba personelu SOR (lekarzy, pielęgniarek i ratowników medycznych) powinna być dostosowana do liczby pacjentów przyjmowanych w ramach poszczególnych kategorii obowiązujących w TOPSOR oraz do maksymalnych czasów oczekiwania pacjentów na pierwszy kontakt z lekarzem.

Lekarz dyżurny oddziału:

• udziela świadczeń zdrowotnych w oddziale;
• kieruje pacjenta na leczenie do oddziałów szpitala, w którym działa oddział;
• odmawia przyjęcia do oddziału osoby niebędącej w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego;
• potwierdza lub wystawia skierowanie z oddziału na leczenie w innym szpitalu;
• wystawia zlecenie na lotniczy transport sanitarny.

Maksymalny czas na podjęcie przez lekarzy powyższych decyzji powinien określać regulamin organizacyjny podmiotu wykonującego działalność leczniczą prowadzącego szpital, w którym funkcjonuje SOR.