Specjalistyczny Szpital Zespolony im. Stefana Batorego
Jest to pierwszy polski Szpital w Wałbrzychu, a zatem zasługuje na szczególne wspomnienie. W 1945 roku dysponował on 205 łóżkami i został przejęty od niemieckiej administracji przez wspomnianą już Ekspozyturę Spółki Brackiej jako Szpital Górniczy, choć sprawował on również opiekę nad ogółem pacjentów, ponieważ drugi Szpital wałbrzyski, tzw. powiatowy na Gaju, zajęło wojsko radzieckie na lazaret. Od roku 1949 szpitalem administruje już Zakład Lecznictwa Pracowniczego, a w roku 1951, w nowej strukturze administracyjnej, zostaje samodzielną jednostką budżetową i otrzymuje nazwę Szpitala Miejskiego Nr 2 im. Wincentego Pstrowskiego. Pierwszym dyrektorem tego szpitala zostaje chirurg, dr Władysław Michale, który równocześnie prowadzi duży oddział chirurgiczny wraz z ambulatorium, gdzie pracował dr Marian Winnicki. Łóżka internistyczne wziął w opiekę dr Tadeusz Włyński. Przy oddziale wewnętrznym umieszczono łóżeczka pediatryczne, które powierzono dr Janinie Łazickiej i dr Salomei Pałkowej (wspomnianym już wcześniej byłym więźniarkom obozów niemieckich). W szpitalu był również duży oddział zakaźny, z powodu licznych w tym czasie zachorowań na dur brzuszny, czerwonkę i błonicę. Prowadził go dr Henryk Bierczyński, którego asystentką była dr Łazicka jako pediatra, a później dr Zdzisława Jordan. Początkowo w szpitalu pracowało jeszcze kilku lekarzy niemieckich, stopniowo zastępowanych przez lekarzy polskich. W wyniku energicznych zabiegów dyrektora szpitala, który odzyskuje dwa pawilony użytkowane przez wojska radzieckie, liczba łóżek wzrasta w roku 1947 do 380. W roku 1948, kiedy wojska radzieckie opuszczają Wałbrzych, zwalnia się szpital powiatowy na Gaju. Postanowiono wtedy przenieść tam wszystkie łóżka ginekologiczno-położnicze (w tym także z jedynego publicznego oddziału ginekologiczno-położniczego przy ul. Matejki 5 prowadzonego przez dr Czyżewicza). Jednocześnie wobec wzrostu zachorowań u dzieci pozyskany od dr Durka budynek oddziału ginekologiczno-położniczego przy ul. Barbary zostaje wykorzystany na wydzielony oddział dziecięcy, którego ordynatorem zostaje wysoko kwalifikowany lekarz pediatra, dr Stefania Gleichgewicht z Warszawy. Wróciła ona wraz z mężem z wojennej tułaczki po ostatnim pobycie w Anglii. Asystentami tego oddziału dziecięcego były dr Eugenia Mielnicka, dr Maria Koziar i dr Tatiana Kopito. Natomiast dr Fryderyk Gleichgewicht obejmuje oddział wewnętrzny. Nadmienić należy przy tym, że duży oddział wewnętrzny kierowany przez dr Tadeusza Włyńskiego został podzielony na dwa. Dramatyczny wzrost zachorowań dzieci na choroby zakaźne (głównie na błonicę) zmusił lekarza grodzkiego i dyrektora szpitala Nr 2 na przełomie lat 1949/1950 do kolejnej zmiany organizacyjnej, a mianowicie postanowiono przeprofilować Szpital na Gaju w całości na Szpital dziecięcy zakaźny. Po wyjeździe z Wałbrzycha dr Władysława Michale dyrektorem szpitala zostaje dr Fryderyk Gleichgewicht. Bardzo trudną sytuację kadrową oddziału chirurgicznego ratuje pozyskanie w 1951 roku dr Tomasza Ciska oraz dr Kazimierza Dzika przybyłego z wrocławskiego szpitala Bonifratrów wraz z młodą asystentką, dr Zofią Jodłowską. Struktura szpitala w latach pięćdziesiątych ulega stopniowym przemianom. W drodze remontów i adaptacji budynków liczba łóżek w 1953 roku wzrasta do 465. Stopniowo dzieli się oddziały i tworzy nowe. Skład oddziałów i kierujących nimi ordynatorów przedstawiał się następująco:
Oddziały chirurgiczne: dr Tomasz Cisek, dr Kazimierz Dzik, dr Julia Wojciechowska-Skupin,
dr Marian Skupin, dr Czesław Suchocki.
Oddziały wewnętrzne: dr Fryderyk Gleichgewicht, dr Julian Przyrowski, dr Henryk Bierczyński.
Oddział dziecięcy: dr Stefania Gleichgewichtowa.
Oddział neurologiczny: dr Janina Późniak. Oddział okulistyczny: dr Krystyna Klemańska.
Oddział laryngologiczny: dr Ludwik Fastman. Oddział dermatologiczny: dr Janina Kossówna.
Oddział urologiczny: dr Józef Browiński.
Oddział urazowo-ortopedyczny: dr Tadeusz Brągoszewski.
Oddział chirurgii szczękowej (od 1977 r.): dr Zdzisław Dobaczewski.
Przy Szpitalu znajduje się również znacznie rozbudowana pracownia radiologiczna, którą systematycznie unowocześniano i wyposażano w najnowsze aparaty poza aparatami Roentgena pracownia posiada obecnie ultrasonograf oraz mammograf. Kolejnymi kierownikami tej pracowni byli: dr Adam Kelber, dr Janusz Piekarski, dr Stanisław Orłowski, który „zdobył" najdłuższy staż i w 1991 roku przekazał kierownictwo dr Andrzejowi Kędziorowi. W Szpitalu Nr 2 już w 1951 roku była zlokalizowana Stacja Krwiodawstwa, przeniesiona potem do samodzielnego budynku przy ul. Bolesława Chrobrego. Duże laboratorium analityczne było systematycznie rozwijane; jego kierownikiem początkowo był dr Władysław Bednarski, po nim mgr Danuta Pawłowska, a następnie mgr Litwin. Obecnie znacznie rozbudowane i unowocześnione laboratorium jest prowadzone przez mgr Jolantę Rapacz. Nieodłączną częścią szpitala była i jest jego apteka, którą ostatnio znacznie unowocześniono i rozbudowano (na podkreślenie zasługuje nowoczesna produkcja płynów infuzyjnych). Apteką szpitalną kierowała początkowo mgr Janina Jastalska, która przechodząc na emeryturę przekazała ją mgr Janowi Szostakowi. W roku 1963 aptekę gruntownie przebudowano. Z rąk mgr Szostaka przejęła aptekę w 1964 roku mgr Aleksandra Szklennik, której energia i inicjatywa pozwoliła zagwarantować szpitalowi dostęp do najnowszych osiągnięć farmacji. Ona też kierowała rozdziałem leków, jakie nadsyłano do Wałbrzycha w ramach zagranicznej pomocy w okresie stanu wojennego (1981-1983). Rosnące znaczenie i potrzeby właściwej opieki anestezjologicznej doprowadziły też do wydzielenia działu anestezjologii (w latach sześćdziesiątych). Działem tym kierowali kolejno: Wiesław Gorzędowski, Maria Majewska, Zofia Niemcewicz, a obecnie dr Irena Kudrykiewicz. Dział ten obsługuje wszystkie szpitale Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego. W najbliższej przyszłości przewiduje się uruchomienie oddziału intensywnej opieki medycznej, co będzie połączone z dalszą rozbudową bloku operacyjnego. Jest to konieczne, ponieważ ostatecznie z powodu trudności budżetowych upadła idea budowy szpitala wojewódzkiego, który miał być zlokalizowany na Podzamczu. Tak więc Szpital Nr 2 ze swymi 567 łóżkami będzie jeszcze długie lata spełniał funkcję wiodącego szpitala wojewódzkiego, naturalnie pod warunkiem stałego unowocześniania i doposażenia. I tu także należy wymienić kolejnych dyrektorów szpitala: pierwszym był wspomniany już Władysław Michale, następnym Fryderyk Gleichgewicht, potem funkcję tę krótko sprawuje dr Marian Skupin, po nim zaś dr Ludwik Fastman. Kolejnymi dyrektorami byli dr Bronisław Rabinowicz, dr Mieczysław Ropek, w roku 1960 kierownictwo szpitala przejął dr Józef Straburzyński, a po nim Edward Jasiak, Romuald Książek i Jacek Willak; obecnym dyrektorem jest Bogusz Stępniewski. Wspomnieć też trzeba bardzo zasłużonego kierownika administracyjno-gospodarczego, Jana Juniszewskiego, związanego ze szpitalem niemal od początku jego istnienia. Przełożonymi pielęgniarek szpitala, które równie wybitnie przysłużyły się do jego rozwoju, były: Regina Strokowska, Janina Prus, Hanna Gumowska, Ewa Dziura, Hanna Jagła, Janina Kułak, Grażyna Jurewicz i ostatnio (od czerwca 1991 r.) Irena Marciniszyn. W latach 1945-1949 przełożonym pielęgniarek w Szpitalu nr 2 był również mężczyzna mile wspominany felczer Ludwik Kamiński.