Alloplastyka stawu biodrowego

Szanowna Pani, Szanowny Panie,

Przeprowadzone dotychczas badania wykazały poważną chorobę zwyrodnieniową stawów biodrowych. Zniszczony chorobowo staw musi zostać wymieniony na sztuczny staw - endoprotezę. Przed zabiegiem operacyjnym lekarz przeprowadzi z Panią/Panem rozmowę na temat leczenie operacyjnego choroby zwyrodnieniowej stawu biodrowego. W związku z Pani/Pana dolegliwościami zakwalifikowano Panią/Pana do zabiegu endoprotezoplastyki (alloplastyki) stawu biodrowego. Dlatego też chcielibyśmy poinformować o tym jak należy przygotować się do zabiegu, jaki jest jego przebieg, jakie są potencjalne zagrożenia lub niedogodności związane z samym zabiegiem lub okresem pooperacyjnym.

Jakie są przyczyny wystąpienie objawów choroby stawów biodrowych?

Ruchomość państwa stawów jest znacząco ograniczona, ruch wywołuje u państwa duże dolegliwości bólowe. Przyczyną tego stanu rzeczy jest zużycie stawów (spowodowane zmianami zwyrodnieniowymi, przeciążeniem, przewlekłym stanem zapalnym, urazami, zmianami idiopatycznymi).

CO TO JEST ENDOPROTEZA?

Endoproteza stawu biodrowego jest implantem (wszczepem) mającym zastąpić nieodwracalnie zniszczone powierzchnie stawowe, pozwalającym na bezbolesny ruch. Zbudowana jest z elementów metalowych (stopy bardzo wytrzymałych metali) i jednego polietylenowego umożliwiających wzajemny ruch. Części metalowe mocowane są w kości za pomocą specjalnego cementu lub w przypadku endoprotezy bezcementowej dochodzi do „zrostu” protezy z kością. Części protezy nie są wzajemnie ze sobą połączone „zawiasem”, ponieważ ich kontakt i ruch tak jak w zdrowym stawie zapewnia pozostawiony aparat torebkowo-więzadłowy oraz sprawne mięśnie. Endoproteza stawu biodrowego najczęściej składa się panewki, wkładki, głowy, trzpienia.

PRZEBIEG OPERACJI WSZCZEPIENIA PROTEZY STAWU BIODROWEGO

Przewidywany przez nas zabieg odbędzie się w znieczuleniu podpajeczynówkowym (“zastrzyk w plecy”, “blokada”) bądź w znieczuleniu całkowitym (narkoza). Przez cięcie na powierzchni bocznej uda, po przecięciu skóry, tkanki podskórnej i mięśni dochodzi się do stawu biodrowego. Usuwa się głowę kości udowej. Następnie opracowuje się panewkę stawu biodrowego przy użyciu specjalnych wiertarek i frezów, po czym dokonuje się implantacji nowej sztucznej panewki stawu. Kolejnym etapem operacji jest opracowanie kanału kości udowej, do którego wszczepia się trzpień protezy. Na trzpieniu mocuje się głowę protezy, wykonuje się nastawienie stawu. Kolejnym krokiem jest zaszycie rany operacyjnej. W większości przypadków w okolicy rany zobaczą Państwo dreny z tworzywa sztucznego połączone ze zbiorniczkami na krew. Dreny mają za zadanie odprowadzania krwi zbierającej się w okolicy rany pooperacyjnej. Dreny zazwyczaj usuwane są w drugiej dobie po zabiegu operacyjnym.

JAK DŁUGO TRWA POBYT W SZPITALU?

Hospitalizacja trwa ok. 3-8 dni. W tym czasie po operacji usuwa się dreny, podaje leki, kontroluje proces gojenia rany, w pierwszej dobie po zabiegu rozpoczyna rehabilitację pod opieką fizjoterapeutów. Po pionizacji następuje wypis do domu, przez około 4 tygodnie nadal stosuje się profilaktykę przeciwzakrzepową - zastrzyki w brzuch pacjent podaje sobie samodzielnie lub przy pomocy rodziny. W koniecznych przypadkach wskazany może być pobyt w oddziale rehabilitacyjnym, jednak nie jest to standardem.

REZULTATY OPERACJI

W większości przypadków pacjenci są zadowoleni z rezultatów operacji. Wielu chorych nie odczuwa dolegliwości bólowych po zakończonym procesie leczenia lub znacząco zmniejszają oni ilość zażywanych leków przeciwbólowych. Chorzy w wielu przypadkach po operacji wymiany stawu chodzą nie odczuwając dolegliwości bólowych ze strony operowanego stawu biodrowego. Niestety, sztuczny staw nie jest wieczny, może ulec obluzowaniu wraz z upływem czasu. Przy obecnie stosowanych implantach i technice operacyjnej oczekuje się przeciętnego okresu trwałości protezy wynoszącego około 15-20 lat. W większości przypadków obluzowaną protezę można wymienić na nową podczas kolejnego, rewizyjnego zabiegu.

Pomimo daleko idącej staranności w trakcie hospitalizacji chorego, należy liczyć się z możliwością wystąpienia powikłań po operacji. Niektóre powikłania mogą okazać się groźne dla życia i zdrowia. Do powikłań po operacji alloplastyki stawu biodrowego należą:

MOŻLIWOŚĆ WYSTĄPIENIE POWIKŁAŃ

Reakcje alergiczne, stan zapalny tkanek dookoła protezy, uszkodzenie nerwów, uszkodzenie elementu protezy, krwotok, nietolerancja na materiał endoprotezy, nieprawidłowe uformowanie się blizny pooperacyjnej, wydłużenie (najczęściej) operowanej kończyny, bądź jej skrócenie, skostnienia w tkankach otaczających staw biodrowy, złamania okołoprotezowe, obrzęk tkanek miękkich, obluzowanie się protezy, zakrzepica żylna, zatorowość płucna, i inne, niemożliwe do przewidzenia powikłania, łącznie z amputacja kończyny operowanej lub zgonem.

W tym miejscu należy dodać, że palenie papierosów znacznie pogarsza gojenie się ran jak i osteointegrację protezy z kością, nie wspominając o negatywnym wpływie na inne narządy jak serce, mózg czy płuca, oraz znacznie większe ryzyko raka.

REHABILITACJA W OKRESIE POOPERACYJNYM

Rehabilitacja w okresie pooperacyjnym jest bardzo ważnym elementem leczenia, który umożliwia choremu powrót do uzyskania prawidłowego zakresu ruchu w sztucznym stawie. W celu uzyskania długotrwałego, dobrego wyniku, trzeba zwrócić uwagę na sposób korzystania ze sztucznego stawu, unikając przeciążenia operowanej kończyny. Pacjent po zabiegu wszczepienia endoprotezy stawu biodrowego wstaje w 1-2 dobie, jednak już w 1 dobie po zabiegu zaczyna się wykonywanie ćwiczeń ruchowych operowanego stawu pod kontrolą fizjoterapeuty.

NIE MOŻNA:
•        Skręcać zoperowanej nogi. Twoje biodro nie jest bezpieczne podczas skręcania, w szczególności na zewnątrz.
•        Zginać zoperowanej nogi za mocno, tj. ponad 90 stopni.
•        Przesuwać zoperowanej nogi w poprzek ciała, tzn. poza linię środka.
•        Podróżować przez długi czas.
•        Klęczeć. Jeżeli to możliwe nie klęcz przez okres 4 miesięcy po operacji.
•        Pochylać ciało od pasa w górę  do przodu.
•        Podnosić przedmioty z podłogi poprzez zginanie się w przód.
MOŻNA:
•        Spacerować regularnie, z wyjątkiem długich spacerów które mogły by poprzez długotrwałe stanie męczyć.
•        Należy używać 2 kul przez okres 6 tygodni po operacji. Po kontroli u lekarza ortopedy i za jego przyzwoleniem, można używać jednej kuli – kulę trzymamy w ręce przeciwnej niż Twoje ,,nowe” biodro.
•        Aktywność po endoprotezie musi opierać się na zdrowym rozsądku i nie powodować nadmiernych obciążeń.
•        Sporty wyczynowe i przeciążanie stawu są p/wskazane.
•        Dbałość o utrzymanie prawidłowej wagi ciała.
•        Obciążanie biodra na wyraźne pozwolenie lekarza.
•        Kontynuacja wyuczonych ćwiczeń.
•        Nie wymyślamy nowych ćwiczeń, mogą być nie wskazane.
•        Zaleca się stosowanie nakładek ortopedycznych na muszle toaletowe (do kupienia w sklepach medycznych).
JAZDA SAMOCHODEM:
•        Prowadzenie samochodu z manualną skrzynią biegów – po dłuższej rekonwalescencji, po 6 tygodniach od zabiegu przy dobrej ruchomości stawu.
•        Uważać przy wsiadaniu i wysiadaniu z samochodu.
•        W czasie dłuższej podróży robić przerwy.

CO JESZCZE NALEŻY WIEDZIEĆ?

Proteza (z gr. πρόσθεσις prósthesis „dodatek; uzupełnienie”, od πρός prós „przy, ku, do” + θέσις thésis „postawienie”) to zastąpienie własnego stawu, nie nowe jego stworzenie. Nawet jak najlepiej wykonany zabieg nie gwarantuje pełnego sukcesu i spełnienie wszystkich oczekiwań chorego. Zabieg operacyjny stwarza warunki do powrotu właściwej funkcji kończyny. Odpowiedzialność za rezultat operacji spoczywa nie tylko na lekarzu ortopedzie. To sam pacjent pod kierunkiem zespołu medycznego (lekarz, pielęgniarka, fizjoterapeuta), jest odpowiedzialny za powodzenie procesu leczniczego.

YOUTUBE https://youtu.be/DosqbEy8ecY