Alloplastyka stawu kolanowego

Szanowna Pani, Szanowny Panie,

Przeprowadzone dotychczas badania wykazały poważną chorobę zwyrodnieniową Pani/Pana stawów kolanowych. Zniszczony chorobowo staw musi zostać wymieniony na sztuczny staw - endoprotezę. Przed zabiegiem operacyjnym lekarz przeprowadzi z Panią/Panem rozmowę na temat leczenie operacyjnego choroby zwyrodnieniowej stawu kolanowego. W związku z Pańskimi dolegliwościami zakwalifikowano Panią/Pana do zabiegu endoprotezoplastyki stawu kolanowego. Dlatego też chcielibyśmy poinformować Państwa o tym jak należy przygotować się do zabiegu, jaki jest jego przebieg, jakie są potencjalne zagrożenia lub niedogodności związane z samym zabiegiem lub okresem pooperacyjnym.

Jakie są przyczyny wystąpienie objawów choroby stawów kolanowych?

Ruchomość państwa stawów jest znacząco ograniczona, ruch wywołuje u państwa duże dolegliwości bólowe. Przyczyną tego stanu rzeczy jest zużycie stawów (spowodowane zmianami zwyrodnieniowymi, przeciążeniem, przewlekłym stanem zapalnym, urazami, zmianami idiopatycznymi).

CO TO JEST ENDOPROTEZA?

Endoproteza stawu kolanowego jest implantem (wszczepem) mającym zastąpić nieodwracalnie zniszczone powierzchnie stawowe, pozwalającym na bezbolesny ruch w zakresie od pełnego wyprostu do zgięcia ok. 90-100 stopni (nieco ponad kąt prosty). W przypadku zaburzeń osi kończyny (szpotawość, koślawość) umożliwia jej korekcję. Zbudowana jest z dwóch elementów metalowych (stopy bardzo wytrzymałych metali) i jednego polietylenowego umożliwiających wzajemny ruch. Części metalowe posiadają specjalną porowatą powierzchnię, dzięki czemu kość wrasta się w nią i umożliwia stabilne mocowanie. U osób ze słabą strukturą kości osadza się protezę z pomocą specjalnego cementu. Części protezy nie są wzajemnie ze sobą połączone „zawiasem”, ponieważ ich kontakt i mocowane ruch tak jak w zdrowym stawie zapewnia pozostawiony aparat torebkowo-więzadłowy oraz sprawne mięśnie.

 PRZEBIEG OPERACJI WSZCZEPIENIA PROTEZY STAWU KOLANOWEGO

Przewidywany przez nas zabieg odbędzie się w znieczuleniu podpajeczynówkowym (“zastrzyk w plecy”, “blokada”) bądź w znieczuleniu całkowitym (narkoza). Przez cięcie na przedniej powierzchni kolana, po przecięciu skóry, tkanki podskórnej, ścięgna mięśnia prostego uda, torby stawowej dochodzi się do stawu kolanowego. Dokonuje się chirurgicznego oczyszczenia stawu (wycięcie chorobowo zmienionych tkanek). Wycina się zużyte powierzchnie stawowe kości udowej i piszczelowej, na opracowanych końcach kości mocuje się część udową i piszczelową protezy. Pomiędzy metalowymi elementami protezy implantuje się wkładkę z tworzywa sztucznego. Dokonuje się opracowania powierzchni stawowej rzepki. W większości przypadków w okolicy rany zobaczą Państwo dreny z tworzywa sztucznego połączone zbiorniczkami na krew. Dreny mają za zadanie odprowadzania krwi zbierającej się w okolicy rany pooperacyjnej. Dreny zazwyczaj usuwane są w drugiej dobie po zabiegu operacyjnym.

JAK DŁUGO TRWA POBYT W SZPITALU?

Hospitalizacja trwa ok. 3-10 dni. W tym czasie po operacji usuwa się dreny, podaje leki, stosuje rehabilitację i kontroluje proces gojenia rany, w pierwszej dobie po zabiegu rozpoczyna rehabilitację pod opieką fizjoterapeutów. Po pionizacji następuje wypis do domu, przez ok. 6 tygodni, nadal stosuje się profilaktykę przeciwzakrzepową - zastrzyki pacjent podaje sobie samodzielnie lub przy pomocy rodziny. Kontrola i zdjęcie szwów następuje około 14 doby po operacji. W koniecznych przypadkach wskazany może być pobyt w oddziale rehabilitacyjnym.

REZULTATY OPERACJI

W większości przypadków pacjenci są zadowoleni z rezultatów operacji. Wielu chorych nie odczuwa dolegliwości bólowych po zakończonym procesie leczenia lub znacząco zmniejszają oni ilość zażywanych leków przeciwbólowych. Chorzy w wielu przypadkach po operacji wymiany stawu chodzą nie odczuwając dolegliwości bólowych ze strony operowanego stawu kolanowego. Niestety, sztuczny staw nie jest wieczny, może ulec obluzowaniu wraz z upływem czasu. Przy obecnie stosowanych implantach i technice operacyjnej oczekuje się przeciętnego okresu trwałości protezy wynoszącego około 15-20 lat. W większości przypadków obluzowaną protezę można wymienić na nową podczas kolejnego, rewizyjnego  zabiegu.

Pomimo daleko idącej staranności w trakcie hospitalizacji chorego, należy liczyć się z możliwością wystąpienia powikłań po operacji. Niektóre powikłania mogą okazać się groźne dla życia i zdrowia. Do powikłań po operacji alloplastyki stawu kolanowego należą:

MOŻLIWOŚĆ WYSTĄPIENIE POWIKŁAŃ

Reakcje alergiczne, stan zapalny tkanek dookoła protezy, uszkodzenie nerwów, uszkodzenie elementu protezy, krwotok, nietolerancja na materiał endoprotezy, nieprawidłowe uformowanie się blizny pooperacyjnej, skrócenie operowanej kończyny, wydłużenie operowanej kończyny, Skostnienia w tkankach otaczających staw kolanowy, złamania okołoprotezowe, obrzęk tkanek miękkich, obluzowanie się protezy, zakrzepica żylna, zatorowość płucna, inne, niemożliwe do przewidzenia powikłania, łącznie z amputacja kończyny operowanej lub zgonem.

W tym miejscu należy dodać, że palenie papierosów znacznie pogarsza gojenie się ran jak i osteointegrację protezy z kością, nie wspominając o negatywnym wpływie na inne narządy jak serce, mózg czy płuca, oraz znacznie większe ryzyko raka.

REHABILITACJA W OKRESIE POOPERACYJNYM

Rehabilitacja w okresie pooperacyjnym jest bardzo ważnym elementem leczenia, który umożliwia choremu powrót do uzyskania prawidłowego zakresu ruchu w sztucznym stawie. W celu uzyskania długotrwałego, dobrego wyniku, trzeba zwrócić uwagę na sposób korzystania ze sztucznego stawu, unikając przeciążenia operowanej kończyny. Pacjent po zabiegu wszczepienia endoprotezy stawu kolanowego wstaje w 1-2 dobie, jednak już w 1 dobie po zabiegu zaczyna się wykonywanie ćwiczeń pod opieką fizjoterapeuty.

CO JESZCZE NALEŻY WIEDZIEĆ?

Proteza (z gr. πρόσθεσις prósthesis „dodatek; uzupełnienie”, od πρός prós „przy, ku, do” + θέσις thésis „postawienie”) to zastąpienie własnego stawu sztucznym, nie nowe jego stworzenie. Nawet jak najlepiej wykonany zabieg nie gwarantuje pełnego sukcesu i spełnienie wszystkich oczekiwań chorego. Zabieg operacyjny stwarza warunki do powrotu właściwej funkcji kończyny. Odpowiedzialność za rezultat operacji spoczywa nie tylko na lekarzu ortopedzie. To sam pacjent pod kierunkiem zespołu medycznego (lekarz, pielęgniarka, rehabilitant), jest odpowiedzialny za powodzenie procesu leczniczego.

YOUTUBE https://youtu.be/goVX-vAUecI